Yahoo! 360 đã ngỏm

tôi yêu đất nước này lầm than
mẹ đốt củi trên rừng và cha làm cá ngoài biển
(Trần Vàng Sao)

Hôm nay anh đọc được một tin:

Việt Nam được đánh giá là một trong những nơi hạnh phúc nhất trên thế giới, do có tuổi thọ cao, con người hài lòng với cuộc sống và gây ít tác động tới môi trường^[1].

Chúng ta đứng thứ 5 thế giới về độ hạnh phúc. Cùng hạnh phúc với ta có Costa Rica, Dominica, Jamaica, Guetamala, Colombia, Cuba, El Salvador, Brazil và Honduras. 65% dân số chúng ta hài lòng với cuộc sống thực tại.

Em, anh không biết nên buồn hay nên vui với cái tin rất vui này.

Anh chưa đi hết một nghìn bảy trăm ba mươi lăm cây số dọc chiều dài đất nước. Suốt ngày anh chỉ quẩn quanh trong cái tổ của anh. Ở nhà anh ôm cái desktop, lên công ty anh lại ôm laptop, chiều về anh chen chúc trong đám kẹt xe dài từ ngã tư Cách mạng tháng 8 đến cây xăng Lê Văn Trỗi, cuối tuần đi học đàn thầy Châu Sinco, đi đánh với  band ở nhà lão Lộc Unlimited, xong lại chạy ra Hàn Thuyên ngồi bù khú với tụi thằng Hưng Sẹo, Cường Lít, Đồng Bát, Vũ Phú Yên. Cái tổ của anh nó chật hẹp như một cái mạng nhện bỏ hoang bám đầy những bụi bặm trong gậm tủ,  mà anh lại là con ruồi quẫy đạp đến lòi dom, lâu lâu cũng tự kéo mình ra được đến nhà xí và chân bàn nhưng rồi bụp một cái - đâu lại hoàn vào đấy.

Chắc là anh chưa đủ già. Anh cũng chẳng đại diện cho ai - lấy tư cách đâu. Nhưng ai đã đại diện cho anh để hài lòng với cuộc sống và đứng top 5 về hạnh phúc?

Anh thích Bài thơ của một người yêu nước mình, nhưng phía Bắc anh chưa thấy ải Nam Quan, phía Nam anh chưa đến mũi Cà Mau.

Ngày hôm qua, ngày hôm nay, có thể ngày mai nữa anh sẽ chỉ đi qua những con đường trong cái thành phố này, đông đúc và mịt mù bụi khói.

Anh đi qua những vỉa hè rộng một mét rưỡi nham nhở những gạch vỡ, bùn đất lầy lội, thỉnh thoảng lại có một đống rác rất to nằm dưới dòng chữ in hoa “Chỗ chó đái” quét loang lổ bằng than đen và vôi trắng. Anh đi qua những tủ điện cao thế mốc meo bung cả cửa, đề “Cấm vào, nguy hiểm chết người” cùng với hình đầu lâu bắt chéo, những cây cột đèn dán chi chít quảng cáo hút hầm cầu, trị trĩ nội trĩ ngoại, dạy đàn ghi ta “Chỉ cần hai tháng mình sẽ tự tin đàn cho cô ấy nghe” trên giấy photocopy loại mỏng rẻ tiền. Anh đi qua những búi dây nhợ nặng có lẽ không dưới một tạ tây vắt qua những nhánh cây, lòng thòng xuống cả mặt đường hãy còn lênh láng nước do trận mưa rào mười phút ngày hôm qua để lại.

Anh đi qua ngã tư Nguyễn Văn Trỗi - Hoàng Văn Thụ, nơi có một cái lô cốt rất to bao bọc bằng bốn miếng tôn nằm chắn ngang đường, chỉ thông được xe từ nửa đêm về sáng. Ngày hôm qua, ngày hôm nay, có thể ngày mai nữa, xe máy và xe tải sẽ còn phải chen chúc nhau ở đó, người ta sẽ còn văng tục, chửi thề, nhổ nước bọt, anh con trai đang ngồi trong chiếc xe cấp cứu kêu quay quắt kia sẽ còn phải vừa chùi nước mắt vừa nắm bàn tay lạnh ngắt của mẹ mình, cô gái bịt khẩu trang khắp mặt ngồi trên chiếc xe tay ga rất to kia sẽ còn phải tự dằn vặt có phải mình đang vô tình góp phần giết chết một mạng người hay không. Anh đi qua bồn binh Hàng Xanh trong trời mưa tầm tã, gió thổi phần phật buốt tới xương, ngày hôm qua, ngày hôm nay, rồi ngày mai nữa vẫn sẽ có mấy đứa nhóc đen đúa nhếch nhác nằm co ro trên thảm cỏ, trong tấm áo mưa rách tơi tả, mỗi lần có tiếng xe dừng đèn đỏ lại choàng dậy, hai tay đầy cáu ghét cầm cái ca nhựa nứt bể, giương đôi mắt rất to đầy ghèn rỉ, đầu gục gặc xin tiền. Anh đi qua những hàng quán buổi đêm trên đường Trường Chinh, đường Bà Hạt, đường Nguyễn Tri Phương, đường Bình Giã, bán phở, hủ tiếu, bánh mì bò kho, sâm lạnh, nước mía, hột vịt, cá viên. Anh đi qua những thằng sinh viên kiến trúc của tuổi anh ngày xưa – cách đây chừng vài ba năm - gầy tong teo, mắt lồi ra sau tròng kính, mím môi mím lợi cố sức dựng chống đứng chiếc Attila của đám gái nhảy mới túa ra từ các quán bar và vũ trường, bưng tô nước lèo sánh ra bị chửi xơi xơi vào mặt, thức đến bốn giờ sáng kiếm được hai mươi lăm ngàn đồng, vội vội vàng vàng vẽ cho xong cái đồ án nhà liên kế để khỏi phải đóng tiền học lại. Anh đi qua những bà cụ run lẩy bẩy trên xe lăn, chân tay co quắp, nước dãi nhễu rớt đầy hai bên khóe mép, thều thào “con giúp giùm ngoại tờ vé số, ngoại khổ lắm con ơi”. Anh đi qua ông diễn viên hài to béo rất nổi tiếng vẫn hay lên tivi đang ngồi rung đùi trên chiếc ghế súp, chửi sau lưng một gã đồng nghiệp ngu như bò, tay phẩy lia phẩy lịa, cuối cùng quay sang quát: Phiền quá bà già, cút!

Em, ngày hôm qua, ngày hôm nay, rồi lại ngày mai nữa, anh sẽ còn thấy những chuyến xe buýt có lộ trình nên thơ giống như hai câu Kiều của Nguyễn Du^[2] nhưng lại gỉ sét, tróc sơn lỗ chỗ, móp méo cả đầu đuôi, đèn hư kính vỡ, có mụ soát vé mập như heo nái và chửi như hát hay, chạy dọc chạy ngang không kiềng một ai trên đường quốc lộ. Anh sẽ còn đọc trên báo những mẩu tin khủng khiếp như cô gái công nhân bị điện giật cháy lòi xương đầu gối khi đang đi xe máy trên đường phố, ba người bị cuốn vào gầm xe bồn ở ngã tư Bình Thái lúc đang đứng đợi đèn xanh, chiếc cầu rất to bị sập mất vài nhịp vì mưa to quá đất mềm, đứa bé bảy tuổi làm nghề mãi võ Sơn Đông rơi xuống hố công trình chết đuối. Anh sẽ còn mắc kẹt ở đây, trong cái tổ của anh thêm vài năm nữa và nhiều năm nữa, với những con đường ngập nước, với dòng kênh đen ngòm hôi hám, với cây đàn Gibson hàng nhái, với ông già rỗi việc vẫn thường ngồi trên băng ghế đá Hàn Thuyên cầm cây sáo thổi mấy bài ca buồn bã, trong khi tụi bạn anh túm tụm nhau bàn chuyện khủng bố phía bên kia bán cầu và ê a “ở bên kia bầu trời”.

Anh không muốn bàn về những con người sung sướng và thỏa mãn với cuộc sống ở Cuba và Honduras - chắc chắn anh không phải Sở Cung Vương, càng không phải Khổng Phu Tử, anh không thể nói ra được những câu  đầy tinh thần bác ái kiểu “người đánh mất cung lại người bắt được cung”. Tối và sáng, nay và mai, anh chỉ quẩn quanh trong cái tổ của anh mà nhìn lên trời cao như con cóc dòm con thiên nga bay trong truyện của Victor Hugo, lâu lâu lại tặc lưỡi thèm thuồng. Có lẽ anh không nằm trong danh sách những người vẫn hay ngồi dưới tán cây xanh hát bài “Ồ mề lý, mê ly”, hài lòng với thực tại và tự coi mình hạnh phúc bởi vì sáng nay thức dậy khỏe mạnh, vì chưa trải qua chiến tranh, chưa chịu tù đày, vì được đi chùa, vì biết chữ… như những lời triết lí sáo mòn trong một cuốn Hạt Giống Tâm Hồn nào đó.

Anh vẫn thích Bài thơ của một người yêu nước mình.

Nhưng em đừng hài lòng giùm cho anh, đừng hạnh phúc giùm cho anh.

1. Thật ra đây là “chỉ số hành tinh hạnh phúc” HPI, trong đó có tính tới tuổi thọ, mức độ hài lòng và tác động môi trường. Trên Wikipedia ghi rõ: một nước được xếp hạng cao có thể có “hạnh phúc cao” và “tổn hại môi trường trung bình” như Panama hoặc “tổn hại môi trường ít” và “hạnh phúc xoàng” như Việt Nam. [↩]
2. Hàng Xanh - Thủ Đức - Suối Tiên
   Ngã Tư Bảy Hiền - Tam Hiệp - Hố Nai [↩]